هرگونه نوشتار ، نقش، علامت، تصویر و یا مطلب توصیفی که بر روی بسته بندی محصولات غذایی چاپ یا چسبانده میشود را برچسب ماده غذایی میگویند. این برچسب خصوصیات ماده غذایی را برای اطلاع مصرف کننده توصیف میکند و شامل دو بخش است :
- اعلام مواد مغذی
۲- اطلاعات تغذیهای تکمیلی که این اطلاعات به منظور ارتقاء دانش مصرف کننده از ارزش تغذیهای فرآورده غذایی میباشد.
تولیدکنندگانی که تصمیم به تولید یک ماده غذایی خاص دارند باید اطلاعات دقیقتر و بیشتری نسبت به اطلاعات عمومی روی بستهبندیها قید کنند که این اطلاعات به سه دسته توصیفی، اخطاری، و خاص تقسیم میشود و پس از تایید توسط کارشناسان اداره کل نظارت و ارزیابی فرآوردههای غذایی، بهداشتی و معاونت غذا و دارو دانشگاههای پزشکی در سراسر کشور بر روی محصول درج میشود. اطلاعاتی که برای غذاهای حساسیتزا باید روی بسته بندی قید شود جزء اظهارات اخطاری است که این مواد غذایی حساسیتزا به چند دسته تقسیم میشوند که موارد زیر بیشترین عامل حساسیتزایی را به خود اختصاص میدهد و لازم است در قسمت اجزای تشکیل دهنده برچسب فرآورده وجود این مواد اعلام شود حتی اگر این مواد به مقدار جزئی در فرآورده موجود باشد:
عوامل حساسیتزا عبارتند از:
- شیر و فرآوردههای حاوی لاکتوز
- تخم مرغ و فرآوردههای آن
- غلات و فرآوردههای غلات حاوی گلوتن
- ماهی و فرآوردههای دریایی
- بادام زمینی و مغزهای خوراکی چرب
- دانه سویا و فرآوردههای آن
- سولفیت در غلظت بیش از مقدار تعیین شده توسط مراجع قانونی
طبق ضوابط برچسبگذاری در بین اظهارات اخطاری که روی بسته بندی موادغذایی قید میشود برچسب عاری از گلوتن موجود است و چنانچه فرآورده غذایی ویژه افراد سلیاکی تولید شود باید عبارت « عاری از گلوتن» درج گردد. در این ضوابط چنین آمده است که وقتی عبارت « عاری از …. » یا « بدون …. » بر روی بسته بندی یک ماده خاص قید میشود ترکیبات آن ماده غذایی باید به نحوی باشد که مقدار ماده حساسیت زا در محصول نهایی وجود نداشته باشد و یا مقدار آن بسیار ناچیز باشد که نتایج آزمایشگاهی معتبر تصدیق کننده مقدار باقی مانده ماده مورد نظر خواهد بود.
اطلاعات موجود در برچسب و اظهارات و ادعاهای اعلام شده بر روی بسته بندی یک محصول غذایی و دارویی به منظور به روز درآمدن و مطابقت با واقعیتهای سلامت جامعه هدف باید به طور منظم مورد بازنگری و تجدید نظر مراجع ذیصلاح نظارتی قرار گیرد. لازم به ذکر است کمیته به روز رسانی ضابطه برچسب گذاری وظیفه بازنگری و به روزرسانی دستورالعملهای برچسب گذاری را نیز به عهده دارد.